កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ កុកភ្លេចជង់ តែជង់មិនភ្លេចកុកទេ ៖ ជនល្មើសភ្លេចគុក តែគុកមិនភ្លេចជនល្មើសទេ ។ អត្ថាធិប្បាយ កុកភ្លេចជង់ តែជង់មិនភ្លេចកុកទេ អត្ថានុរូប ជង់ ជាអន្ទាក់តឿឥតដង មានតែជើងស្រួចខ្លីសម្រាប់ដោតជាប់ទៅក្នុងដី ។ កុកដើរមកចំរង្វង់ខ្សែធ្នាក់ៗក៏រឹតជើងជាប់ ។ ជួនកាលវារលាស់ជើងរួចផុត ។ ពេលវាដើរទៅ វាឥតគិតខ្វល់នឹងខ្សែអន្ទាក់ជង់ទៀតទេ ។ ប៉ុន្តែខ្សែធ្នាក់ជង់នៅតែរង់ចាំទទួលជើងកុកជានិច្ច ។ អត្ថប្បដិរូប ជនល្មើសដែលប្រព្រឹត្តកំហុសឆ្គងរួចហើយៗរត់គេចខ្លួន ឬរត់ចោលស្រុកបាត់ទៅ តែនឹកគិតថា គ្មានអ្នកណាដឹងទេ គឺវាភ្លេចសមត្ថកិច្ចអស់ហើយ ។ ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចឥតមានភ្លេចវាទេ ។ ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ គេខំប្រឹងធ្វើការតាមដានស្រាវជ្រាវជាប់ជាប្រចាំដើម្បីឈានទៅរកការចាប់ខ្លួន ។ កាលណាកិច្ចការគេមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ហើយ គេក៏ចាប់ខ្លួនវាយកមកដាក់គុកទៀត ៕ សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ ក្តៅថ្ងៃមិនស្មើក្តៅចិត្ត – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ
អានបន្ត »
កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ ក្តៅថ្ងៃមិនស្មើក្តៅចិត្ត ៖ គ្មានភ្លើងអ្វីក្ដៅស្មើនឹងភ្លើងទោសៈ ។ អត្ថាធិប្បាយ ក្តៅថ្ងៃមិនស្មើក្តៅចិត្ត កម្ដៅព្រះអាទិត្យ ឬកម្ដៅថ្ងៃ អ្នកប្រាជ្ញខាងវិទ្យាសាស្ត្របានពោលថា វាមានកម្ដៅរាប់ពាន់ម៉ឺនអង្សាសេ ។ ប៉ុន្តែទោះបីវាមានឋាមពលខ្លាំងក្លាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏នៅតែចាញ់កម្ដៅចិត្តទោសៈមនុស្សលោកដែរ ។ ព្រោះកម្ដៅថ្ងៃមិនអាចដុតកម្លោចភពផែនដី ឬដុតឲ្យឆេះសម្លាប់មនុស្សលោកបានទេ ។ ផ្ទុយទៅវិញ កម្ដៅភ្លើងចិត្តទោសៈមនុស្សលោកមានឋាមពលអាចដុតកម្លោចភពផែនដី ឬដុតឲ្យឆេះមនុស្សលោកខ្លួនឯងបាន ។ ព្រោះថាកាលណាមនុស្សលោកក្ដៅចិត្តហើយ គេធ្វើអាវុធប្រល័យលោក បំផ្លាញភពផែនដី និងជីវិតមនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ ឲ្យអន្ដរធានតែក្នុងមួយប៉ព្រិចភ្នែកប៉ុណ្ណោះ ៕ សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ កក់ក្តៅដូចអាំងផេះ – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ កែតម្រូវ
អានបន្ត »
កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ កក់ក្តៅដូចអាំងផេះ ៖ ការទុកចិត្តដែលឥតខ្លឹមសារ ។ អត្ថាធិប្បាយ កក់ក្តៅដូចអាំងផេះ មនុស្សដែលរងាតែងរកអាវក្រាស់ៗមកពាក់ដើម្បីឲ្យកក់ក្ដៅ ។ បើគ្មានអាវពាក់ការពារទេ គេតែងបង្កាត់ភ្លើងអាំងឲ្យកក់ក្ដៅ ។ មនុស្សរងាពេលនេះ លោកនិយាយប្រៀបប្រដូចនឹងមនុស្សគ្មានទីពឹង ។ ដូច្នេះមនុស្សនេះត្រូវស្វែងរកទីពឹង គ្រាន់ជាបង្អែកពឹងពាក់ពំនាក់អាស្រ័យ ។ ការដែលស្វែងរកទីពឹងនេះ ជួនកាលក៏ពឹងទៅលើអ្វីដែលគ្មានផលប្រយោជន៍គ្មានខ្លឹមសារបន្តិចសោះ ។ ឧទាហរណ៍ៈ នាយ «ក» បានទៅពឹងពាក់លោក «ខ» ឲ្យជួយរកការងារធ្វើ ឬរកមុខរបរអ្វីមួយដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត ។ តាំងពីថ្ងៃនោះមក នាយ «ក» ចេះតែសង្ឃឹម និងកក់ក្ដៅចិត្តជាប់ជានិច្ចថា គេមុខជាជួយរកមុខរបរស ឬការងារអ្វីមួយឲ្យខ្លួនមិនខាន ។ តែតាមពិតលោក «ខ» គ្រាន់តែបានទទួលអ៊ឺ‑អើ តែបបូរមាត់ប៉ុណ្ណោះ គឺឥតបានជួយរកអ្វីបន្តិចឡើយ ។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងស្រុកភូមិមួយដែលមានចោរលួច ចោរប្លន់ជាញឹកញាប់ ។ ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបហាក់ដូចជាគ្មានប្រសិទ្ធភាពសោះ …
អានបន្ត »
កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ ក្តាមស្រែណាកាត់ស្រែនោះ ៖ ជនល្មួចនៅត្រង់ណាលួចនៅត្រង់នោះ ។ អត្ថាធិប្បាយ ក្តាមស្រែណាកាត់ស្រែនោះ អត្ថានុរូប ក្ដាម ជាសត្វចង្រៃ បើវានៅត្រង់ណា វាកាត់បំផ្លាញត្រង់នោះ ។ ហេតុនេះហើយ បានជាគេឃើញស្រែណាដែលសម្បូរក្ដាមច្រើន ស្រែនោះពុំសូវបានភោគផលល្អទេ ។ ព្រោះក្ដាមកាត់ស៊ីពន្លកស្រូវខ្ចីៗខ្ទេចខ្ទីរអស់ហើយ ។ គេមិនដែលឃើញក្ដាមដើរកាត់ស្រូវនៅស្រែណាឆ្ងាយៗពីកន្លែងវារស់នៅទេ ។ អត្ថប្បដិរូប ក្ដាម លោកប្រៀបទៅនឹងមនុស្សល្មួច ។ ធម្មតា មនុស្សល្មួច បើនៅក្នុងស្រុកភូមិណា វាតែងលួចក្នុងស្រុកភូមិនោះ ។ ម្យ៉ាងទៀត មនុស្សល្មួចនេះ បើនៅក្នុងអង្គភាពវិញ គេឲ្យកាន់អង្ករ លួចអង្ករ បើឲ្យកាន់សាំង លួចសាំង ។ល។ សព្វថ្ងៃនេះ ដោយវិទ្យាសាស្ត្រជឿនលឿន ជនល្មួចនេះក៏ជឿនលឿនដែរ គឺវាមិននៅតែមួយកន្លែងទេ ។ វាធ្វើការបន្លាស់ទីកន្លែងមួយទៅទីកន្លែងមួយទៀត រហូតដល់ផ្លាស់ពីខេត្តមួយទៅខេត្តមួយទៀតផង ។ ព្រោះការលួចនេះគឺជាអាជីពសម្រាប់ពួកវាទៅហើយ ៕ …
អានបន្ត »
កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ ក្បាលអ្នកណាសក់អ្នកហ្នឹង ៖ អ្នកណាធ្វើ អ្នកនោះទទួល ។ អត្ថាធិប្បាយ ក្បាលអ្នកណាសក់អ្នកហ្នឹង អត្ថានុរូប ធម្មតាក្បាល និងសក់ ជារបស់នៅជាប់ជាមួយគ្នា ។ សក់ដុះនៅលើក្បាលអ្នកណា វាជាសម្បត្តិរបស់អ្នកនោះឯង ។ គឺគ្មានអ្នកណាផ្សេងយកក្បាលមកទទួល ឬរំលែកបានទេ ឬមានអ្នកណាផ្សេងមកតវ៉ាថា សក់លើក្បាលអ្នកឯងជារបស់ខ្ញុំដែរ ។ អត្ថប្បដិរូប ពាក្យនេះលោកនិយាយប្រៀបធៀបទៅលើទង្វើអ្វីមួយដែលអ្នកណាម្នាក់បានប្រព្រឹត្ត បានធ្វើ បានសាង ។ រីឯលទ្ធផលដែលត្រូវផ្ដល់ឲ្យមកវិញគឺអ្នកធ្វើនោះឯងជាអ្នកទទួលដោយមិនអាចអំពាវនាវហៅរក ឬជួលអ្នកណាផ្សេងឲ្យមកជួយទទួលរងទុក្ខទោស ឬជួយរំលែកបានទេ ។ ករណីនេះ សមដូចពាក្យចាស់លោកពោលថា «ភ្លើង អ្នកណាជាន់ អ្នកនោះឯងជាអ្នកក្ដៅ» ។ សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ ក្រក៏ក្រចុះឲ្យតែមាន – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ
អានបន្ត »
កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ កង់ត្រាចកង់ធ្នង់ ៖ វាសនាកម្មមនុស្សម្នាក់ៗមិនមានភាពប្រាកដនិយមទេ ។ អត្ថាធិប្បាយ កង់ត្រាចកង់ធ្នង់ អត្ថានុរូប រទេះគោ ឬក្របី មានកាំ និងខ្នងកង់ធ្វើពីឈើខ្លឹម ស្វិតជាប់ល្អ ។ ខ្នងកង់ ផ្គុំឡើងពីឈើច្រើនកំណាត់ ។ កំណាត់នីមួយៗមិនប្រាកដជាប្រភេទឈើតែមួយមុខទេ ។ គេជ្រើសយកឈើដែលស្វិតមាំ ។ ជួនគេយកឈើត្រាចខ្លះ ឈើធ្នង់ខ្លះ មកផ្គុំចម្រុះគ្នា ។ ពេលគេបររទេះទៅ គេឃើញកំណាត់ឈើត្រាចនៅលើ ឈើធ្នង់នៅក្រោម ។ បន្ទាប់មក ឈើធ្នង់ឡើងលើ ឈើត្រាចមកនៅក្រោមម្ដងវិញ ។ កង់ត្រាច កង់ធ្នង់ ចេះតែផ្លាស់ប្ដូរគ្នាជារហូតទៅ ។ អត្ថប្បដិរូប មនុស្សម្នាក់ៗរមែងមានវាសនាកម្មខុសៗគ្នា ។ ជួនកាល គេឃើញបុរស «ក» មានបុណ្យស័ក្តិខ្ពស់ ឬមានទ្រព្យសម្បត្តិស្ដុកស្ដុម្ភ ។ ឯបុរស «ខ» …
អានបន្ត »
កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ ក្រក៏ក្រចុះឲ្យតែមាន ៖ ក្រទ្រព្យសម្ប័ទចុះឲ្យតែមានចំណេះវិជ្ជា ។ អត្ថាធិប្បាយ ក្រក៏ក្រចុះឲ្យតែមាន មនុស្សគ្រប់គ្នាកើតឡើងសុទ្ធតែចង់មាន ចង់បានទ្រព្យសម្ប័ទ និងបុណ្យស័ក្តិ ។ តែការចង់បាននេះ វាពុំប្រាកដថាបានសមតាមបំណងទេ ។ ពេលនេះ លោកចង់ពោលថា បើបានជាកើតមកហើយក្រីក្រក៏ក្រទៅចុះឲ្យតែមានចំណេះវិជ្ជា ។ លោកបានឲ្យតម្លៃទៅចំណេះវិជ្ជាថា ជាទ្រព្យសម្ប័ទប្រសើរឧត្ដុង្គឧត្ដមបំផុត ព្រោះគ្មានអ្នកណាមកឆក់ដណ្ដើម ឬលួចប្លន់បានទេ សូម្បីតែភ្លើងក៏មិនអាចឆេះបានផង ។ ឯទ្រព្យសម្ប័ទប្រើប្រាស់នានា ចោរអាចឆក់ប្លន់ ឬភ្លើងឆេះអន្ដរធានក្នុងរយៈពេលខ្លីបំផុត ។ ដូច្នេះ លោកឲ្យស្វែងរកចំណេះវិជ្ជាមកទុកក្នុងខ្លួន ។ កាលបើមានចំណេះវិជ្ជាហើយ ទ្រព្យសម្ប័ទ បុណ្យស័ក្តិ កើតតាមក្រោយយ៉ាងងាយបំផុត ។ សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ កុំប្រដៅក្រពើឲ្យហែលទឹក – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ
អានបន្ត »
កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ កុំប្រដៅក្រពើឲ្យហែលទឹក ៖ មុនប្រដៅគេ ត្រូវដឹងពីសមត្ថភាពគេសិន ។ អត្ថាធិប្បាយ កុំប្រដៅក្រពើឲ្យហែលទឹក អត្ថានុរូប សត្វក្រពើ មានការស្ទាត់ជំនាញបំផុតក្នុងការហែលទឹកតាំងពីកំណើតវាមក ព្រោះវាធ្លាប់រស់នៅតែក្នុងទឹកមួយជីវិត ។ ដូច្នេះមិនបាច់បង្វឹកវាឲ្យចេះហែលទឹកទេ ។ អត្ថប្បដិរូប បើអ្នកចង់និយាយពីអ្វីដែលមានន័យប្រហាក់ប្រហែលនឹងការប្រៀនប្រដៅ គេតោងដឹងពីជំនាញរបស់គេសិន ។ ឧទាហរណ៍ៈ មិនត្រូវនិយាយពីបច្ចេកទេសធ្វើតុ ទូ តាំង ប្រាប់ដល់ជាងអាជីពតុ ទូ តាំងទេ ។ មិនត្រូវនិយាយពីច្បាប់ប្រាប់បណ្ឌិតច្បាប់ទេ ។ មិនត្រូវនិយាយពីគរុកោសល្យប្រាប់លោកសាស្ត្រាចារ្យទេ ។ សរុបមក គេមិនត្រូវនិយាយពីកិច្ចការអ្វីមួយប្រាប់ទៅអ្នកដែលមានអាជីពក្នុងកិច្ចការនោះទេ វៀរលែងតែគេសួរ ។ សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ កុំផ្ញើស្រានឹងអ្នកប្រមឹក – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ
អានបន្ត »
កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ កុំផ្ញើស្រានឹងអ្នកប្រមឹក ៖ កុំយករបស់អ្វីទៅផ្ញើនឹងអ្នកកំពុងត្រូវការ ។ អត្ថាធិប្បាយ កុំផ្ញើស្រានឹងអ្នកប្រមឹក មុននឹងផ្ញើរបស់អ្វីមួយទៅនឹងអ្នកណាម្នាក់ គេត្រូវដឹងពីចំណុចខ្សោយអ្នកនោះសិន ។ ព្រោះថា មនុស្សដែលមានចំណុចខ្សោយតែងត្រូវការចំណុចខ្លាំង ។ គឺមនុស្សដែលកំពុងត្រូវការអ្វី ហើយអ្វីនោះបានមកដល់ដៃ ។ គេប្រាកដជាបេះបោចរបស់នោះមិនខាន បើមិនច្រើនក៏តិចតួចដែរ ។ ឧទាហរណ៍ ៖ យកដែក ផ្ញើនឹងជាងដែក ដែលកំពុងត្រូវការដែក យកឈើ ផ្ញើនឹងជាងឈើ ដែលកំពុងត្រូវការឈើ យកលុយ ផ្ញើនឹងអ្នកក្រីក្រ យកអង្ករ ផ្ញើនឹងអ្នកកំពុងដាច់ពោះ ដូចនេះ ការយកស្រាទៅផ្ញើនឹងអ្នកប្រមឹកក៏មានន័យដូចគ្នា ។ ទោះបីគេដឹងថា មនុស្សនោះស្លូតត្រង់ និងស្មោះត្រង់យ៉ាងណាក៏ដោយ ។ ពាក្យចាស់លោកពោលថា មនុស្សទៀងមិនឈ្នះទ័ល តែទ័លហើយ មុខជាហ៊ានប្រថុយបេះបោចខ្លះមិនខាន ។ សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ ក្របីនឹងចេក ក្អែកនឹងពងមាន់ – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ
អានបន្ត »
កម្សាន្ត, សុភាសិតអធិប្បាយ
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ ក្របីនឹងចេក ក្អែកនឹងពងមាន់ ៖ របស់ជាទីចូលចិត្តនៃភាគីមួយ ។ អត្ថាធិប្បាយ ក្របីនឹងចេក ក្អែកនឹងពងមាន់ អត្ថានុរូប ធម្មតា ក្របី កាលណាឃើញស្លឹកចេក វាបោលតម្រង់ទៅរកស៊ីភ្លាម ព្រោះស្លឹកចេកជាចំណីយ៉ាងឆ្ងាញ់សម្រាប់វា ។ ឯពងមាន់ក៏ជាទីចូលចិត្តនៃសត្វក្អែកដែរ ។ អត្ថប្បដិរូប សុភាសិតទាំងពីរឃ្លាខាងលើនេះ មានន័យតែមួយដូចគ្នា ។ លោកចង់និយាយដៅទៅលើរបស់ដែលជាកម្មវត្ថុ និងជាទីពេញចិត្តនៃភាគីមួយ ។ ដូចជា មនុស្សកាលណាបានឃើញមាសប្រាក់ កែវកង ពិទូរ្យសូរ្យកាន្ត តែងលោភលន់ចង់បានតាមតណ្ហារបស់ខ្លួន ។ គេអាចចែកសុភាសិតនេះបានម្យ៉ាងទៀតថា មនុស្សដែលស្រលាញ់គ្នា ត្រូវចិត្តគ្នា កាលណាបានឃើញគ្នា គេតែងរត់រកគ្នាជានិច្ច ។ សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ កុំទុកចិត្តបរទេស កុំទុកចិត្តអភិនេស្ក្រម៍ កុំទុកចិត្តអភិប្រាយ – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ
អានបន្ត »
