អត្ថបទបន្ថែម
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ ក្រពើវង្វេងបឹង ៖ មនុស្សអកត្តញ្ញូបំភ្លេចគុណគេ ។
អត្ថាធិប្បាយ ក្រពើវង្វេងបឹង
ក្រពើ ក្នុងពេលនេះ លោកតំណាងឲ្យសភាវៈអាក្រក់ គឺមនុស្សអកត្តញ្ញូ ។
បឹង ក្នុងពេលនេះ លោកប្រៀបដូចជាទីជម្រក ឬមាតាបិតា អាណាព្យាបាល ។
មនុស្សអកត្តញ្ញូ រមែងបំភ្លេចនូវឧបការគុណ អ្នកដែលធ្លាប់ចិញ្ចឹមស្ងួនគ្រង ឬអ្នកធ្លាប់ឧបត្ថម្ភខ្លួន ។ តួយ៉ាង ដូចជា ៖ អ្នកខ្លះកាលនៅក្រីក្រ ឬនៅរៀន តែមកជ្រកកោនដោយវត្តអារាម ឬជ្រកកោនក្រោមការឧបត្ថម្ភពីសំណាក់សប្បុរសជនណាម្នាក់ ។ លុះដល់រៀនចប់ មានមុខងារជាមន្ត្រី ឬបានប្រកបអាជីពយ៉ាងសមរម្យហើយ ស្រាប់តែភ្លេចវត្តអារាមដែលជាជម្រកធ្លាប់ផ្ដល់នូវភាពសុខសាន្ត ភ្លេចអ្នកមានគុណដែលធ្លាប់ជួយទំនុកបម្រុង ហើយបែរទៅស្ម័គ្រស្មាគមនឹងអ្នកថ្មី ។ អាក្រក់ជាងនេះទៅទៀត អ្នកខ្លះបែរមកប្រទូស្តនឹងជម្រកចាស់ ឬអ្នកឧបត្ថម្ភចាស់ទៀតផង ។
ឧទាហរណ៍ៈ ក្មេងវត្តខ្លះ ពេលឈប់រៀនក៏ទៅធ្វើបដិវត្ត រួចបែរមកបំផ្លាញវត្ត រុះកុដិ វិហារចោល ចាប់ព្រះសង្ឃផ្សឹកអស់ ។
កូនអកត្តញ្ញូដែលភ្លេចគុណមាតាបិតា ក៏លោកចាត់ទុកថា ជាក្រពើវង្វេងបឹងដែរ ។
កំណត់ចំណាំ
តាមសាស្ត្រាចារ្យ កេង វ៉ាន់សាក់ ខ្មែរជំនាន់ដើមប្រកាន់ខ្ជាប់នូវតូតែម (កំណាន់ រូបតំណាង) ចំនួនពីរមិនដាច់ពីគ្នាគឺ មេ និងបា ឬដី និងទឹក ដែលមានរូបតំណាងជានាងគង្ហីង និងក្រពើ (ត្រកួត) ។ ការយកក្រពើធ្វើជាអត្តសញ្ញាណជាតិស្ដែងឲ្យឃើញតាមរយៈទង់ព្រលឹង ទង់រលក ទង់ថ្វាយទេវតា ក្បាច់ចម្លាក់ និងការរចនាតុបតែងផ្សេងៗ ។ នៅពេលជនខ្មែរណាម្នាក់ភ្លេចជាតិកំណើតខ្លួន ប្រព្រឹត្តអំពីមិនគប្បីនឹងជាតិសាសន៍ឯង អ្នកនោះឯងហើយជា «ក្រពើវង្វេងបឹង» ។
សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ កាំបិតចិតដងឯង – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ
