បណ្តាំពុកម៉ែ – កំណាព្យខ្មែរ ៖ បទពាក្យ៧ ឬ បទមេ៧ ។ ចាប់ពីបទពាក្យ៧ ដល់បទពាក្យ១១ (កើតក្នុងសម័យចតុមុខ) កំណាព្យខ្មែរបានឈានដល់ដំណាក់កាលមួយថ្មីទៀត កវីបានបង្កើតក្បួនតែងកាព្យងាយៗ (ចំណាប់ចួន និងបរិយាកាស)។ បទនេះអាចប្រើបានគ្រប់បរិយាកាសទាំងអស់។
រង្វាស់កាព្យ (កាព្យមាត្រ) ៖ ១វគ្គ (ល្បះ) មាន៤ឃ្លា ឃ្លានីមួយៗ មាន៧ព្យាង្គ។ ព្យាង្គទី៧នៃឃ្លាទី១ ចួននឹង ព្យាង្គទី២ ឬទី៤ នៃឃ្លាទី២។ ព្យាង្គទី៧ នៃឃ្លាទី២ ចួននឹងព្យាង្គទី៧ នៃឃ្លាទី៣ ចួននឹងព្យាង្គទី២ ឬទី៤ នៃឃ្លាទី៤។ (ចួននឹងព្យាង្គទី២ឬទី៤នៃឃ្លាទី៤ បើចួនព្យាង្គណាត្រូវគោរពពីដើមរហូតដល់ចប់)។ ចួនឆ្លងវគ្គ (រូបសម្ផស្សក្រៅ) ៖ ព្យាង្គទី៧ នៃឃ្លាទី៤ ក្នុងវគ្គទី១ (វគ្គមុន) ចួននឹង ព្យាង្កទី៧ នៃឃ្លាទី២ ក្នុងវគ្គទី២ (វគ្គបន្ទាប់)។
បណ្តាំពុកម៉ែ – កំណាព្យខ្មែរ | ||
១ | កុំខ្ជិលនាំក្រណាស្ងួនភ្ងា | កុំធ្វើខ្ជីខ្ជានាំអសោច |
ប្រសិនខ្ជះខ្ជាយនាំហិនហោច | ដាច់ដោចខ្លោចផ្សាណាចរណៃ ។ | |
២ | ប្រហែសប្រហោងតោងប្រយ័ត្ន | ប្រហែសបង់បាត់ផលកម្រៃ |
ប្រហែសច្រើនដងនាំក្សិណក្ស័យ | ហិនហោចចង្រៃមិនស្រាកស្រាន្ត ។ | |
៣ | វិជ្ជាជាទ្រព្យជាប់អាត្មា | ចោរចង់ប្រាថ្នាក៏មិនបាន |
វិជ្ជាជួយឱ្យរស់ក្សេមក្សាន្ត | ជីវិតចរថ្កានថ្កើងកិត្តិយស ។ | |
៤ | ប្រសិនមិនចេះត្រូវប្រឹងរៀន | ចង់ធ្វើអ្នកមានធំខ្ពង់ខ្ពស់ |
ព្យាយាមរៀនសូត្រសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ | ឧស្សាហ៍សាបព្រោះសាងកុសល ។ | |
៥ | ទាន់ខ្លួននៅក្មេងក្រេបចំណេះ | កូនកុំប្រហែសនាំវិកល |
ប្រហែសបាត់បង់អំណោយផល | ខូចខាតខ្វាយខ្វល់នាំស្តាយក្រោយ ។ |
កំណាព្យពេញនិយមបន្ទាប់ ៖ លោកឪពុក អ្នកម្តាយ – កំណាព្យខ្មែរ