អត្ថបទបន្ថែម
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ គ្រូទាយ ម្តាយថា ៖ ទំនាយគ្រូ និងតំហារបស់អ្នកម្ដាយមានភាពប្រាកដនិយម ។
អត្ថាធិប្បាយ គ្រូទាយ ម្តាយថា
គ្រូទាយ
គ្រូនៅទីនេះ លោកសំដៅយកគ្រូបង្រៀនអក្សរ លេខ នព្វន្ត ។ មិនមែនគ្រូទស្សន៍ទាយជោគជតារាសីទេ ។
គ្រូបង្រៀនតែងស្គាល់ច្បាស់នូវអត្តចរិតសិស្ស តាមរយៈសកម្មភាពសិក្សារបស់សិស្សគ្រប់ៗគ្នា ។ ព្រោះការបង្រៀនរបស់គ្រូ ប្រកបដោយនិយាមគរុកោសល្យ បូកផ្សំនឹងចិត្តសាស្ត្រផងនោះ ធ្វើឲ្យគ្រូឆាប់ចាប់បាននូវនិស្ស័យរបស់សិស្សដោយច្បាស់ប្រាកដណាស់ ។
អាស្រ័យហេតុនេះ គ្រូអាចមើលឃើញនូវវាសនាកម្ម អនាគតរបស់សិស្សម្នាក់ៗថា ជាយ៉ាងណាបានតាមរយៈអត្តចរិត និងសកម្មភាពសិក្សា ។ ដូចនេះគ្រូអាចទាយថា សិស្សនេះទៅថ្ងៃមុខនឹងក្លាយទៅជាអ្នកប្រាជ្ញ ឬកវី បណ្ឌិត ឬក៏មុជមិនជ្រៅទៅមិនឆ្ងាយ បានយ៉ាងច្បាស់លាស់ល្អណាស់ ។ ដូច្នេះ កូនសិស្សណាដែលគ្រូទាយថា យ៉ាងម៉េចហើយ ពុំសូវឃើញខុសទេ ។
ម្តាយថា
ព្រះពុទ្ធដីកាត្រាស់ថា ម្ដាយជាមិត្តជិតស្និទ្ធបំផុតរបស់ខ្លួន និងជាបុព្វាចារ្យគឺគ្រូដើម ឬគ្រូទី១ របស់កូនប្រុសស្រីគ្រប់គ្នា ។
ក្នុងសង្គមខ្មែរ ម្ដាយមាននាទីបីបាច់ថ្នាក់ថ្នមថែរក្សាកូន ចាប់តាំងពីកូនកើតមក មានការបញ្ចុកចំណីអាហារ ស្លៀកពាក់ ផ្ងូតទឹកជាដើម ។ល។ រហូតដល់កូនដឹងក្ដី ចេះស៊ីចុក ស្លៀកពាក់ ងូតទឹកខ្លួនឯង ។ ម្ល៉ោះហើយ អ្នកម្ដាយតែងបានកត់សម្គាល់នូវនិស្ស័យអត្តចរិតរបស់កូនម្នាក់ៗបានយ៉ាងច្បាស់ ដូចជាគ្រូបង្រៀនដូច្នោះដែរ ។
ដូច្នេះ កូនប្រុសស្រីណាដែលអ្នកម្ដាយថា ទៅថ្ងៃក្រោយ កូនណាមានកំណើត ឬអត់កំណើតក៏ពុំសូវឃើញខុសដែរ ។
សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ គ្រូកាច សិស្សខូច – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ
