អត្ថបទបន្ថែម
និយមន័យ សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ ៖ កំប្រុកស៊ីផ្លែល្វា រមួលកទា ផ្សាក្តិតឈ្លូស ៖ និទណ្ឌភាពរបស់អ្នកខ្លាំង និងភាពរងគ្រោះរបស់អ្នកខ្សោយ ។
អត្ថាធិប្បាយ កំប្រុកស៊ីផ្លែល្វា រមួលកទា ផ្សាក្តិតឈ្លូស
សុភាសិតនេះពុំមានន័យយោលទៅផ្នែកអត្ថានុរូបទេ គឺមានន័យជាអត្ថប្បដិរូបសុទ្ធសាធ ។
កំប្រុកស៊ីផ្លែល្វា
ពាក្យនេះលោកសំដៅទៅលើមន្ត្រីពុករលួយដែលស៊ីសំណូក ។ សំណូកលោកប្រៀបទៅនឹងផ្លែល្វាដែលជាផ្លែមិនស្អាតល្អដូចផ្លែឈើឯទៀតៗ ។
ហេតុដែលលោករើសយកសត្វកំប្រុក នេះមកដើរតួក្នុងសុភាសិតនេះ ព្រោះសត្វកំប្រុកអាចរស់នៅក្នុងស្រុកក៏បាននៅក្នុងព្រៃក៏បាន ឲ្យតែមានដើមឈើដែលមានផ្លែអាចឲ្យវាស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតបាន ។ ម្យ៉ាងទៀតលោកបានលើកយកសត្វកំប្រុកនេះមកធ្វើការប្រៀបធៀប ព្រោះវាជាសត្វរស់នៅតែលើដើមឈើជាតំណាងឲ្យមន្ត្រីថ្នាក់លើ ថ្នាក់ខ្ពស់ ថ្នាក់ធំ ។
រមួលកទា
សត្វទានៅពេលនេះលោកសំដៅយក សត្វទាស្រុកដែលឡើងទ្រនំមិនរួច គឺរស់នៅផ្ទាល់តែនឹងដីឲ្យជាតំណាងបុគ្គលិកតូចទាប ។ គឺបុគ្គលិកដែលមន្ត្រីធំប្រើឲ្យរត់ការ ឬធ្វើការងារដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើខុសច្បាប់ ។
ផ្សាក្តិតឈ្លូស
ឈ្លូសគឺជាសត្វរស់នៅក្នុង ព្រៃ ហើយស៊ីស្មៅជាអារហារ ។ វាមិនដែលស៊ីជីវិតគេទេ ។ ឈ្លូសជាសត្វស្លូតបំផុត និងខ្លាចគេខ្លាំងណាស់ ។ លោកលើកយកសត្វនេះឲ្យជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ និងសាមញ្ញបំផុត ហើយរស់នៅឆ្ងាយពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ។
សំយោគន័យ
ពិតមែនតែសុភាសិតនេះមានបីឃ្លាមែន តែមានន័យជាប់ទាក់ទងគ្នាតែមួយ គឺលោកចង់និយាយថា មានមន្ត្រីពុករលួយម្នាក់ស៊ីសំណូកយ៉ាងឆ្ងាញ់ពេញមាត់ ដោយគ្មានគិតក្រែងអ្វីទាំងអស់ ។ គេត្របាក់ស៊ីដោយសុវត្ថិភាព ។
ប៉ុន្តែ បុគ្គលិកក្រោមឱវាទដែលលោកធំប្រើឲ្យធ្វើកិច្ចការនោះវិញទេ ដែលជាអ្នករងគ្រោះជំនួស ។ អ្នករងគ្រោះនេះមិនហ៊ានថ្លែងការណ៍ពិតទេដោយខ្លាចសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ ខ្លួន ។ ម្ល៉ោះហើយ សុខចិត្តទ្រាំលេបថ្ម លេបក្រួសទាំងបង្ខំចិត្ត យ៉ាងរមួលកទៅចុះ ។
រីឯប្រជាពលរដ្ឋដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងនេះបានត្រឹមតែឈឺចាប់ប៉ុណ្ណោះឯង ។
ឧទាហរណ៍ៈ អ្នកវិនិយោគទុនម្នាក់បនាទៅឃុបឃិតជាមួយមន្ត្រីមានអំណាចម្នាក់ ដើម្បីធ្វើប្លង់កាន់កាប់ដី ។ លោកធំប្រើឲ្យភ្នាក់ងារទៅដេញប្រជាពលរដ្ឋចេញដោយជ្រកក្រោមផ្លាកដី អភិវឌ្ឍន៍ ។ ជួនកាលគេរុះរើផ្ទះសម្បែងគ្នាអស់ទៀតផង ។ ឯប្រជាពលរដ្ឋគ្មានអ្វីទៅតវ៉ាឲ្យឈ្នះគេទេ ព្រោះអង្ករក្លាយជាបាយអស់ហើយ ។ ម្ល៉ោះហើយមានតែក្ដីក្ដៅក្រហាយ និងឈឺចាប់យ៉ាងខ្លោចផ្សាតែប៉ុណ្ណោះឯង ៕
សុភាសិតអធិប្បាយពេញនិយមបន្ទាប់៖ កុំពត់ស្រឡៅ កុំប្រដៅស្រីមានះ – សុភាសិតខ្មែរអធិប្បាយ
